Vấn đề giáo dục trẻ trong xã hội hiện đại khó hơn ngày xưa rất nhiều. Nếu như trước đây ông bà ta vẫn áp dụng kiểu răn dạy “thương cho roi cho vọt” hoặc “cha mẹ đặt đâu con ngồi đó” thì ngày nay quan điểm này không còn phù hợp.

          Bởi trẻ con ngày xưa chỉ quanh quẩn trong nhà, không có nhiều cơ hội giao lưu với thế giới bên ngoài. Còn thế hệ trẻ bây giờ thì khác, ngoài gia đình ra, chúng có nhiều mối quan hệ bạn bè cũng như có nhiều cơ hội tiếp cận với công nghệ thông tin từ khắp nơi trên thế giới. Vì thế càng ngày các em càng có xu hướng muốn khẳng định cái tôi độc lập của mình. Vì thế muốn dạy con nên người, cha mẹ cần phải học hỏi, tích lũy kiến thức về tâm lý từng lứa tuổi, nhất là giai đoạn trẻ dậy thì, cha mẹ cần xem trẻ như một người bạn, mọi phương pháp giáo dục cần dựa trên thái độ tôn trọng và tình yêu thương. Quá cưng chiều hoặc quá khắt khe trong việc giáo dục trẻ, cả hai khuynh hướng này đều không mang lại hiệu quả, mà cha mẹ cần biết dung hòa chúng mới mong giáo dục con cái nên người. Dưới đây là 7 lỗi lầm mà phụ huynh thường mắc phải trong cách răn dạy con:

 

 

1 . Cho Rằng “thương cho roi cho vọt”

          Thật vậy, đòn roi làm cho trẻ bị tổn thương về thể xác cũng như tinh thần, làm phá vỡ tình cảm gia đình và mối tương quan giữa cha mẹ và con cái. Hậu quả của nó là làm cho trẻ trở nên lì lợm, vô cảm, thậm chí có khuynh hướng bạo lực về sau. Một số các em còn lại thì tỏ ra chai lì với hình phạt, sống bất cần nên dễ bị bạn xấu rủ rê, lôi kéo. Mặc dù có nhiều phụ huynh tâm sự rằng họ không muốn dùng hình phạt này, song vẫn làm khi bị kích động, giận dữ hoặc cảm thấy bất lực.

          Trẻ bị đánh mắng nhiều, về lâu dài sẽ dần bị mất đi sự tự tin, độc lập trong suy nghĩ cũng như khả năng sáng tạo. Sử dụng biện pháp trừng phạt dường như chỉ làm cho trẻ sợ, có thể lúc đó chúng thực hiện công việc cha mẹ giao nhưng trong tâm trí vẫn ngấm ngầm một thái độ chống đối. Vì thế, thay vì la mắng, đánh đập, cha mẹ nên bình tĩnh lắng nghe nỗi niềm, quan điểm nhình nhận của trẻ, nếu chúng làm sai thì cần chỉ bảo, giải thích cụ thể cho trẻ hiểu điều gì đang xảy ra, để từ đó trẻ ý thức được việc mình làm là sai trái và cố gắng sửa chữa. Hoặc có thể áp dụng một biện pháp trừng phạt nhẹ nhàng không gây tổn thương mà khiến trẻ nhớ lâu thì hiệu quả hơn những trận đòn roi.

2 . Cưng chiều con thái quá

          Để con cái trưởng thành và tập sống có trách nhiệm, biết quan tâm đến người khác hơn, cha mạ hãy dạy con tính tự lập ngay từ khi bắt đầu lên ba tuổi. Người lớn có thể hướng dẫn, làm mẫu hoặc cùng với con làm việc chứ không nên làm hộ những việc mà con có thể làm được.

3 . So sánh với một người khác hoặc bêu riếu trẻ trước mặt mọi người

          Những lời chì chiết như: “dốt như bò, đồ lười biếng, đồ ăn hại, đồ vô dụng hoặc mày không bằng thằng con bà Hai” sẽ khiến trẻ thấy bị xúc phạm nặng nề. Phụ huynh cần hiểu rằng, trẻ cũng có lòng tự trọng như người lớn và không thích bị người khác bêu xấu, nhất là cha mẹ mình là người thân thiết nhất. Những lời nói chì chiết, so sánh sẽ làm tổn thương lòng tự trọng của trẻ và khiến chúng không còn kính trọng bố mẹ. Đôi khi người lớn chỉ vì đùa giỡn nói những lời này nhưng lại lặp đi lặp lại nhiều lần khiến trẻ hiểu rằng chúng đúng là vô dụng, hư hỏng như thế và trở nên trầm cảm, không muốn vươn lên học hành, làm việc phụ giúp cha mẹ.

4 . Cha mẹ luôn nói “cấm” mà không chỉ ra lỗi của con

          Khi phát hiện con xem phim “mát”, cha mẹ thường mắng chửi rồi cấm con không được dùng điện thoại, máy vi tính, song người lớn không hề biết rằng, trẻ có thể đến tiệm Internet để xem. Thái độ giáo dục này thường gặp ở người Việt Nam, khi mà các bậc bề trên đa phần chỉ biết la chửi, đánh đập con, chứ không dùng lời lẽ, phân tích phải trái cho đám trẻ thấu hiểu bởi vẫn xem chúng là trẻ ranh không biết gì. Trẻ con bây giờ rất thông minh, vì thế cha mẹ nên hướng dẫn, chỉ ra cho chúng hiểu điều tốt, xấu hoặc nên hay không nên.

5 . Thiếu quan tâm đến đời sống, tình cảm của trẻ

           Do vì cơm áo gạo tiền, các bậc cha mẹ trong xã hội ngày nay dường như ít quan tâm đến con cái mình, họ thậm chí không biết chúng đang làm gì, giờ này đang ở đâu, bởi những việc này đã có người giúp việc hoặc tài xế riêng đảm đương, mọi liên lạc giữa cha mẹ và con cái chỉ qua điện thoại hoặc email mà ít khi nhìn thấy mặt nhau, song khi có chuyện bất trắc xảy ra, phụ huynh thường khắt khe, xét nét, quy chụp là do lỗi của con trẻ khiến các em dễ rơi vào trạng thái trầm cảm.

          Giữa thế hệ, tuổi tác của cha mẹ và con cái có rất nhiều điều khác biệt về văn hóa, tư tưởng, quan niệm sống ... Vì thế đòi hỏi cha mẹ phải dành nhiều thời gian quan tâm, chăm sóc hỏi han con hơn, để mỗi khi thấy trẻ con có biểu hiện thay đổi gì về tâm lý, thể trạng, người lớn sẽ có mặt kịp thời để can thiệp, giúp trẻ vượt qua khó khăn đang gặp phải trước khi mọi việc trở nên quá muộn.

6 . Dạy con nghe lời một cách máy móc

          Có nhiều trường hợp sinh viên chán học hoặc tự tử vì không theo nổi trường mà cha mẹ ép buộc. Cha mẹ đôi khi vì cái tôi hoặc danh vọng mà bắt con phải làm theo lựa chọn của mình, dẫn đến những hệ lụy đáng thương cho tương lai sau này của con trẻ.

Vì trong cách giáo dục và hướng nghiệp của cha mẹ chỉ nên hướng dẫn, gợi mở cho con hiểu những điều được, mất, tốt xấu chứ không nên áp đặt con phải thế này, con phải thế kia để rồi sau này các em lớn lên sẽ mất đi khả năng độc lập trong suy nghĩ, chỉ nhắm mắt làm theo lời cha mẹ. Đến khi sự việc không thành các em trở nên thất vọng, chán chường, thậm chí hành động dại dột hủy hoại bản thân. Sau khi góp ý, cha mẹ hãy để trẻ tự do lựa chọn cái gì chúng yêu thích và cam kết chịu trách nhiệm về quyết định của mình, dẫu cho quyết định đó có sai lầm thì cũng là bài học giúp đứa con trưởng thành hơn.

7 . Cha “đánh trống xuôi” mẹ “thổi kèn ngược” khi răn dạy con

          Anh chồng vừa lên tiếng dạy con trai không được đi chơi khuya, vợ lại chen vào “ông biết gì mà dạy nó, bản thân ông cũng đi đấy thôi”, như thế khiến đứa trẻ trở nên coi thường người cha và không vâng lời mỗi khi người cha lên tiếng dạy dỗ.

          Khi dạy dỗ, chỉnh sửa tật xấu cho con cái, đòi hỏi phải có sự thống nhất, cộng tác giữa cha mẹ. Thái độ đối xử của người lớn với nhau có vai trò rất lớn, quyết định thái độ và tình cảm của trẻ nhỏ. Ở đây, để con chừa bỏ tật xấu cũng đòi hỏi người lớn cần phải làm gương, như vậy trẻ mới nhận thức và nghe theo lời của người lớn dạy bảo.

 

Tags: