Theo phong tục của người Việt, ngày rằm tháng giêng là ngày trăng tròn đầu tiên của năm mới, theo tục xưa gọi là tết Nguyên tiêu. Vào ngày này người Việt Nam thường đi lễ chùa, lễ phật để cầu khấn cho gia đình được mạnh khỏe, bình an và gặp nhiều may mắn trong cả năm. Vì đây là lễ tiết quan trọng cho cả một năm nên ông bà ta có câu: “Lễ Phật quanh năm không bằng ngày rằm tháng giêng”. Điều này cho thấy tầm quan trọng của ngày tết Nguyên tiêu (rằm tháng giêng) trong đời sống tâm linh của người Việt.

          Chính vì vậy, nên hàng năm vào ngày này các gia đình thường rất cẩn thận trong việc sắm lễ cúng. Phần lễ cúng tại nhà cũng được chuẩn bị rất chu đáo gồm lễ cúng Phật, Thần linh và Gia tiên. Lễ cúng Phật là mâm lễ chay tinh khiết cùng hương hoa đèn nến. Riêng lễ cúng các Thần linh thì tùy theo quan niệm của từng nhà, có thể làm mâm lễ cúng riêng hoặc cúng chung. Còn lễ cúng Gia tiên là mâm lễ mặn với đầy đủ các món ăn ngày tết, cùng hương hoa trà quả, trầu cau, đèn nến và cả rượu, nước. Sau khi cung kính bày lễ lên bàn thờ thì đốt nến (đèn), thắp nén nhang (hương) thơm và thành kính cầu khấn cho gia đình được tai qua nạn khỏi, gia đạo được bình yên, ấm êm, no đủ.

 

   

Mâm lễ cúng Gia tiên ngày Tết Nguyên tiêu (rằm tháng giêng)

 

          Văn Khấn Phật

          Con Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)

          Con dốc lòng kính lễ Phật Pháp Tăng thường ở khắp mười phương (ba lần, mỗi lần một lạy). Nguyện mây hương lành này,biến khắp mười phương giới, trong có vô biên Phật, vô lượng hương trang nghiêm, viên mãn đạo Bồ Tát, thành tựu hương Như Lai. (một lạy và dâng hương, dốc lòng kính lễ Phật Pháp).

          Văn khấn Thần linh

          Con Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)

          Con kính lậy: Hoàng thiên, Hậu thổ chư vị Tôn thần. Ngài Đông trù Tư mệnh Táo phủ Thần quân, Ngài Bản gia Thổ địa Long mạch Tôn thần, các Ngài Ngũ phương Ngũ thổ Phúc đức Tôn thần, Ngài Tiền hậu Địa chủ Tài thần và các Tôn thần cai quản ở trong khu vực này. Hôm nay là ngày ... tháng ... năm ... Tín chủ con là: ... Ngụ tại: ... Thành tâm sửa biện hương hoa lễ vật kim ngân trà quả và các thứ cúng dưng bày ra trước án. Chúng con kính mời các Ngài giáng lâm trước án, thụ hưởng lễ vật, chứng giám lòng thành, phù trì tín chủ chúng con toàn gia an lạc, công việc hanh thông, người người được bình an, tám tiết vinh khang thịnh vượng, lộc tài tăng tiến, tâm đạo mở mang, sở cầu tất ứng, sở nguyện tòng tâm. Giãi tấm lòng thành cúi xin chứng giám.

          Văn khấn Gia tiên

          Con Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)

          Con kính lậy: Hoàng thiên, Hậu thổ chư vị Tôn thần. Ngài Bản cảnh Thành hoàng, ngài Bản xứ Thổ địa, Bản gia Táo quân cùng chư vị Tôn thần. Tổ tiên, Hiền khảo, Hiền tỷ, chư vị Hương linh (nếu Bố, Mẹ còn sống thì thay bằng Tổ khảo, Tổ tỷ).

          Hôm nay là ngày ... tháng ... năm ... Tín chủ con là: ... Ngụ tại: ... Nay gặp tiết Nguyên tiêu, tín chủ con cảm nghĩ thâm ân trời đất, chư vị Tôn thần, nhớ đức cù lao Tiên tổ, mỗi niệm không quên, chúng con sắm sanh lễ vật, sửa sang hương đăng, trần thiết trà quả dâng lên trước án.

          Chúng con kính mời các Ngài cùng các cụ Tổ khảo Tổ tỷ, chư vị Hương linh Gia tiên nội ngoại giáng lâm trước án, thụ hưởng lễ vật, chứng giám lòng thành, độ cho chúng con thân cung khang thái, bản mệnh bình an, bốn mùa không hạn ách nào xâm, tám tiết hưởng vinh quang thịnh vượng. Giãi tấm lòng thành cúi xin chứng giám. Cẩn cáo !.